SIFIR ATIK NEDİR?
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 2017 yılında başlatılan ”Sıfır Atık” Projesi ile üretim, tüketim ve hizmet süreçlerinde;
- Atık oluşumunun önlenmesi ve azaltılması,
- Atıkların kaynağında ayrı toplanması,
- Sürdürülebilir ürünlerin kullanılması,
- Değerlendirilebilir atıkların bertaraf edilmesi yerine yeniden kullanılması veya geri kazanımının sağlanması,
- İsrafın önlenmesi amacıyla kaynakların verimli kullanılması
Adımlarını kapsayan atık yönetim felsefesi olarak tanımlanan bir hedeftir.
NEDEN SIFIR ATIK?
Atıkların, değerlendirilmeden bertaraf edilmesi hem maddesel hem de enerji anlamında kaynak kayıplarına neden olmaktadır.
Üretimin ve buna paralel olarak da tüketimin hızla artması, doğal kaynaklarımız üzerindeki baskıyı artırarak ekolojik dengeyi bozmaktadır. Bu durum aynı zamanda, doğal kaynakların tükenmesi ve iklim değişikliği gibi tüm canlıları tehdit edecek boyutlara varan hava, su ve toprak kirliliğine neden olmaktadır.
Döngüsel ekonomi; üretim ve tüketim sonucu oluşan atıkların bertarafını değil, hammadde olarak kullanılarak atık miktarının azaltılması, geri dönüşüm ve /veya yeniden kullanım teknolojilerinin uygulanması, dolayısıyla kaynak verimliliğinin sağlanması ve sıfır atık amacına ulaşılması anlamına gelmektedir.
Bu nedenledir ki son yıllarda tüm dünyada sıfır atık uygulamaları hem bireysel hem kurumsal olarak yaygınlaşmaktadır.
Sıfır atık yönetim sisteminin sağlayacağı avantajlar;
- Doğal kaynakların etkin kullanılması,
- Verimliliğin artması,
- İşletme maliyetlerinin azalması,
- Çevresel risklerin azalması,
- Çevre bilincinin ve duyarlılığın yaygınlaştırılması,
- Ulusal ve uluslararası pazarlarda oluşacak imaj ile saygınlığın artmasıdır.
Sıfır Atık Yönetim Sistemi aşamalı olarak;
- Yerel Yönetimler
- Havalimanları
- Oteller
- Tren/Otobüs Terminalleri
- Limanlar
- Okullar, Yurtlar, Üniversiteler
- İş Merkezleri
- Sağlık Kuruluşları
- Zincir Marketler, AVM’ler
- Sanayi Tesisleri
Uygulanacaktır.
Atık Yönetimi Dairesi Başkanlığı’nın Yayımladığı Sıfır Atık Yönetim Sistemi Uygulama Kılavuzları
- Mahalli İdareler Kılavuzu
- Kırsal Alanlar Kılavuzu
- Turizm Tesisleri, HOREKA (Otel, Restoran, Kafeterya) Kılavuzu
- Eğitim Kurumu ve Yurtlar Kılavuzu
- Hane ve Siteler Kılavuzu
- AVM, İş Merkezi, Ticari İşletme, Plazalar Kılavuzu
- Havalimanı, Tren ve Otobüs Terminalleri Kılavuzu
- Kurum ve Kuruluşlar Kılavuzu
- Sıfır Atık Mavi Kılavuzu
- Organize Sanayi Bölgeleri ve Sanayi Tesisleri Kılavuzu
- Sağlık Kuruluşları Kılavuzu
- Elektrikli ve Elektronik Eşya Üretici Kayıt Uygulaması Kullanım Kılavuzu
NEDEN SIFIR ATIK DANIŞMANLIĞI?
- Bilgi Birikimi ve Yenilikçi Fikirler
Konusunda uzman kadro ile işletmenize uygun bir yol haritası hazırlanır. Yapılan çalışmalar ile işletmenizin ihtiyaç ve prensiplerine uygun yenilikçi ve farklı uygulamalar ile hızlı yol alınması sağlanır.
- Deneyim
Uzman kadromuzla, 10 yılı aşkın bir süredir atık yönetimi konusunda faaliyet göstermekteyiz.
Deneyimli kadromuz sayesinde olası riskler, problemler öngörebilir ve sıfır atık stratejisini sorunsuz bir şekilde uygulamanız sağlanır.
- Kaynak Tasarrufu
Sıfır atık danışmanlığı hizmeti, atıkların azaltılması ve maliyetlerin düşürülmesi konusunda sizlere en verim çalışma şeklini sunulur. Tekrar kullanım, geri dönüşüm ve azaltma önerileri ile hem maliyet hem de enerji tasarrufu sağlanacaktır.
- Hızlı İlerleme
Sıfır atık yönetim sistemi ile üretim süreçleri ve çevre yönetimi stratejileri üstünde daha büyük ve inovatif adımları daha kısa sürede atmanız sağlanır.
- Sürdürülebilirlik
Sıfır Atık Yönetim Sisteminin gereklilikleri, işletmelerin faaliyet alanlarına, prensiplerine ve ihtiyaçlarına göre kurgulanır. Döngüsel ekonomide, atık yönetimi ancak rekabetçi ve yenilikçi çözümler ile sürdürülebilir olmaktadır.
Mevcut Durum
Ekip oluşturulduktan sonra Sıfır Atık Yönetim Sistemi kurabilmek için mevcut durum analizi mutlaka yapılmalıdır. Mevcut durum belirlenirken; kurumda çalışan personel sayısı, atık yönetiminden sorumlu birim, kurumda oluşan atıkların miktarı, özellikleri, kaynağı, toplama ve biriktirme yöntemleri, atık geçici depolama alanları varlığı, atıkların verildiği bertaraf veya geri kazanım tesisi bilgileri ile birlikte bunlarla ilgili kayıtların tutulup tutulmadığı izlenmelidir.
Planlama
Bu aşamada her kuruma özgü planlama yapılır. Planlamada; toplama, taşıma, geçici depolama ve uygulamanın ne şekilde, ne zaman, nasıl, kimler tarafından gerçekleştirileceğine ilişkin talimat hazırlanır.
İhtiyaç Belirleme
Sistemin kurulacağı alanda her birim dikkate alınarak ihtiyaçlar ve gereken ekipmanlar (kumbara, poşet, konteyner, eğitim materyalleri, takip çizelgeleri) belirlenir ve uygulamaya geçmeden önce temin edilmesi sağlanır. Biriktirme ekipmanları sıfır atık renk skalasına uygun şekilde renklendirilir.
Eğitim – Bilinçlendirme
Uygulamaya geçilmeden önce hedef kitlelere yönelik uygulamalı eğitim ve bilgilendirme çalışmaları yapılır. Kurumda belirlenecek hedef kitle, odak noktaları, bakım onarım sorumluları, geçici depolama alanı sorumluları, temizlik görevlileri ile birlikte tüm çalışanları kapsamaktadır.
Uygulama
İhtiyaçlara yönelik temin edilen biriktirme ekipmanları tüm personelin kolayca ulaşabileceği noktalara, uygun aralıklarla yerleştirilir. Ekipmanlara göre tasarlanmış bilgilendirme afişleri, ekipmanların üstüne, kolayca görülebilecek şekilde asılır. Biriktirme ekipmanı ve tanıtım materyallerinde renk skalasına dikkat edilmelidir.
Raporlama – İzleme – Önlem – Revizyon
Uygulama etkinliğini değerlendirmek adına belli zaman aralıklarında izleme ve değerlendirme yapılarak uygulamada aksayan noktaları tespit ederek geliştirme adına çalışmalar yapılır. Toplanan ve lisanslı tesislere sevk edilen atıkların beyanı, eğitim faaliyetleri Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na ait entegre çevre bilgi sisteminden yapılır.